Bouten aanhalen met een momentsleutel

De gebruik van een momentsleutel wordt altijd aangeraden als een verbinding met een vast aangegeven aanhaalmoment moet worden vastgedraaid. Wanneer de momentsleutel juist is ingesteld, klikt hij bij bereiken van het aanhaalmoment, resp. geeft hij het juiste  aanhaalmoment weer. Hiermee is aan een belangrijke basisvoorwaarde voor het realiseren van het juiste aanhaalmoment voldaan. Maar dat is nog niet alles: een ander belangrijk aspect is het rekening houden met de steekmaat die van momentsleutel tot momentsleutel kan verschillen. Het is daarom raadzaam om meer te weten over het krachtoverbrengingspunt en de steekmaat. Ook bij gebruik van een verkeerde steekmaat klikt de momentsleutel, resp. geeft hij een waarde weer. Maar let op: de doelwaarden kloppen niet meer!

Foutoorzaak: het krachtoverbrengingspunt

Het aanhaalmoment komt overeen met de toegepaste kracht vermenigvuldigd met de lengte van de hefboomarm. Het zogenaamde krachtoverbrengingspunt definiëert de plek langs de hefboomarm waar de krachtoverbrenging van de hand van de gebruiker op het gereedschap plaatsvindt. Dat is belangrijk om te weten, want:

• Als de gebruiker de greep van de momentsleutel niet in het midden vastpakt, verplaatst het krachtoverbrengingspunt zich.
• Door deze verplaatsing kan de lengte van de hefboomarm veranderen.
• Een slechts enkele centimeters langere of kortere hefboomarm kan de meetresultaten beïnvloeden – de momentsleutel klikt dan mogelijk te vroeg of te laat.
• De boutverbinding komt dan niet overeen met de specificaties.

Door de juiste keuze van de momentsleutel kan dit risico duidelijk worden geminimaliseerd.

• Bepaalde mechanische momentsleutels beschikken bijvoorbeeld over ergonomisch gevormde grepen die de hand automatisch in de juiste positie brengen.
• Daarnaast zijn momentsleutels beschikbaar die het aanhaalmoment zelfs onafhankelijk van het krachtoverbrengingspunt kunnen meten/realiseren – voor een maximale veiligheid.

Afwijkende steekmaat: correctie vereist

Een andere, veel voorkomende oorzaak van fouten zijn de verwisselbare hulpstukken. Wanneer u over een andere steekmaat (S) beschikt dan de standaard steekmaat (SF) van de momentsleutel, is ook het meetresultaat foutief. De weergave- resp. instelwaarde (W) van de momentsleutel moet daarom worden gecorrigeerd. Dw.z.: gebruikers moeten het aanhaalmoment dat ze instellen, opnieuw berekenen. Wanneer ze deze belangrijke stap overslaan, wordt de boutverbinding met een verkeerd aanhaalmoment aangetrokken!

De gecorrigeerde weergave- resp. instelwaarde (WK) resulteert uit deze formules:

Belangrijk:

• Wanneer adapters met opsteekgereedschappen of speciale gereedschappen worden gecombineerd, wordt in plaats van de steekmaat S het totaal van de afzonderlijke steekmaten (Σ S) gebruikt.
• Voor zijdelings gebogen speciale gereedschappen bestaat geen formule – de correctiefactor zou bijv. via een referentiemeting moeten worden bepaald.

Meer informatie en voorbeeldberekeningen vindt u hier: Uittreksel uit de STAHLWILLE productcatalogus